ABD’de elektrik faturaları adeta el yakıyor. Son yılların en yüksek seviyelerine çıkan fiyatların ardındaki sebep ise sanıldığı gibi sadece enflasyon ya da iklim krizinin getirdiği ek maliyetler değil. Uzmanlara göre faturaları bu denli kabartan en büyük faktör, yapay zekâya güç veren devasa veri merkezleri.
Faturalar cep yakıyor
Axios’un aktardığı verilere göre, ABD genelinde hane halkı elektrik fiyatları bir yıl içinde ortalama %7 arttı. Son beş yılda ise toplam artış %32’ye ulaştı. Bazı eyaletlerde vatandaşların cebinden çıkan miktar geçen yıla göre %18 ile %36 arasında değişiyor. Virginia, New York ve California gibi veri merkezlerinin yoğunlaştığı bölgelerde yaşayanlar en ağır artışlarla karşı karşıya.
Yapay zekânın enerji iştahı
2023’te ülke genelindeki elektrik tüketiminin %4’ünü yapay zekâ veri merkezleri oluştururken, bu oranın 2028’de %12’ye kadar çıkabileceği öngörülüyor. Milyonlarca işlem kapasitesine sahip bu merkezler, adeta şehir büyüklüğünde elektrik tüketiyor. Bu durum da eskiyen altyapıya daha fazla yük bindiriyor.
Kim ödeyecek?
Enerji maliyetlerindeki artış “faturayı kim ödemeli?” tartışmasını da alevlendirdi. Şu an için bu yük tüketicilerin omuzunda olsa da, bazı eyalet yönetimleri yapay zekâ şirketlerinin ve veri merkezi devlerinin altyapı maliyetlerine ortak olması gerektiğini savunuyor.
Elektrik şirketleri ise iklim kaynaklı hasarların onarımı ve altyapı yatırımları için rekor oranlarda zam talep ediyor. Yalnızca 2025’in ilk yarısında bu taleplerin büyüklüğü, geçen yıla kıyasla %142 arttı.
Küresel bir kriz kapıda
Uzmanlara göre bu sadece ABD’nin değil, dünyanın da ortak sorunu.
Avrupa’da İrlanda’da veri merkezleri ülkenin elektriğinin %20’sinden fazlasını tüketiyor.
Asya’da Çin, Güney Kore ve Singapur, yapay zekâ yatırımlarının enerji talebini karşılamakta zorlanıyor. Singapur, bu yüzden yeni veri merkezlerine sınırlama getirmek zorunda kaldı.
Orta Doğu’da ise BAE ve Suudi Arabistan yapay zekâya milyarlarca dolar yatırım yaparken, enerji ihtiyacını karşılamak için güneş ve nükleer projelerini hızlandırıyor.
Uzmanlara göre eğer önlem alınmazsa, yapay zekânın büyüme hızıyla birlikte elektrik faturaları sadece ABD’de değil, tüm dünyada katlanarak artmaya devam edecek.
