Kortizon Kullananların Dikkat Etmesi Gereken İpuçları

Yayınlama: 31.12.2023

Kortizon Kullananların Dikkat Etmesi Gereken İpuçları

Eminim sizlerde çevrenizde “kortizon beni şişirdi” ya da “kortizon yüzünden kilo aldım” gibi sözleri sık duyuyorsunuzdur. Peki gerçekten bu doğru mu?

Kortikosteroidler, böbrek üstü bezlerden salgılanan kortizol hormonuna benzer yapıda ilaçlardır. Kullanılan ilaçların en çok bilinen ismi ‘’kortizon’’dur.

Kortikosteroidler, uzun vadeli kullanımda vücudun elektrolit-su dengesini bozabilmekte, yağ, protein ve karbonhidratları kullanma ve saklama biçimini değiştirebilir. Bu durum da iştah artışı, sıvı birikmesi (ödem) ve vücudun yağ depoladığı yerlerdeki değişikliklere neden olarak kilo alımına neden olabilir. Yani tedavi sürecinde oluşan bir yan etkidir.

Steroid türü ilaç kullananların %70’i istenmeyen kilo alma durumu gerçekleşir. Peki, kortizon kullanımında istenmeyen kilo alımından kaçınmak için neler yapabilir?

 

1.Sodyum tüketimine dikkat edilmelidir.

Kortizon kullanımı kan sodyum seviyelerinde artışa neden olur. Vücutta su seviyesinin azlığı ve sodyum yüksekliği ödeme sebep olur. Bu sebeple kortizon kullanımında sodyumdan zengin olan işlenmiş gıdalardan, konservelerden ve fastfoodlardan kaçınmalı, su tüketimini arttırmalıdır.  Tüm besinlerden ve yemeklerden gelen tuz sınırlandırılmalıdır. Peynir, zeytin gibi besinlerin tuzsuz olanları tercih edilmelidir.

 

2.Potasyum tüketimi artırılmalıdır.

Potasyum minerali sodyumun atılmasına yardımcı olduğundan potasyum açısından zengin bir diyet uygulamak kortizona bağlı kilo alımını azaltmaktadır. Aynı zamanda potasyumdan yüksek bir diyet kan basıncının düşürür. Muz,avokado,kırmızı meyveler, ıspanak, havuç, gibi kök sebzeler, kepekli tahıllar beslenmeye eklenmelidir.

 

3.Öğün sıklığı ve dengeleri düzenlenmelidir.

Kortikosteroid ilaçlar iştah artışına neden olurlar. Bu yüzden iştah kontrolü sağlamak adına öğünleri daha küçük parçalara bölmek ve ara öğün yapmak önem arz etmektedir.

Lif bakımından zengin ve sindirimi daha yavaş olan kompleks karbonhidratlar, protein içeren tabaklar ile beslenmek tokluk süresini uzatması yeme krizlerinin önlenmesi sağlar.

 

4.Şeker alımına dikkat edilmelidir.

Kortizon alan hastalarda vücuttaki glikoz metabolizması bozulduğundan tatlı ve yağlı besinlere olan istek ve iştah artar. Bu yüzden tatlı, yağlı, hazır paketli ürünlerden olabildiğince uzak durulmalıdır. Olabildiğince şekersiz bir beslenme benimsenmelidir.

 

5.Fiziksel aktivite artırılmalıdır.

Hafif tempolu ve açık havada yürüyüşler tercih edilmelidir.

 

6.Su tüketimi artırılmalıdır.

Günde ortalama 2.5-3 litre olmalıdır.

 

7.Çay kahve gibi kafein içeren içecekler azaltılmalıdır.

Günde 5-6 çay bardağı siyah çayı, 2 fincan kahve aşılmamalıdır.