Üstün Yeteneklilerin Eğitim Yolculuğu

Üstün Yeteneklilerin Eğitim Yolculuğu

Üstün yetenekliler, toplumun her alanında yenilik ve ilerlemenin öncüleridir. Eğitim sistemleri, bu bireylerin potansiyellerini keşfetmek ve geliştirmek için çeşitli programlar ve yaklaşımlar geliştirmiştir. Bu yazıda, dünya genelinde ve Türkiye’de üstün yeteneklilerin eğitimine dair bazı örnekleri inceleyeceğiz.

Dünya Çapında Üstün Yeteneklilerin Eğitimi

Dünya genelinde üstün yeteneklilerin eğitimi, farklı ülkelerin kültürel ve eğitim politikalarına göre şekillenmektedir. “Örneğin, ABD‘de üstün yetenekliler için özel okullar, yaz kampları ve zenginleştirme programları bulunmaktadır. Johns Hopkins Üniversitesi tarafından yürütülen Center for Talented Youth (CTY), dünya çapında tanınan bir programdır. Üstün yetenekli öğrencilere yönelik akademik mükemmellik ve dönüştürücü deneyimler sunan kâr amacı gütmeyen akademik bir merkezdir. 1979 yılında kurulan CTY, 2-12. sınıf öğrencilerine yönelik programlar sunarak, bu öğrencilerin entelektüel büyümelerini desteklemektedir. CTY, öğrencilere genellikle okullarda bulunmayan akredite, ileri düzey çevrim içi ve kampüs içi kurslar sunmaktadır. Bu kurslar, öğrencilerin öğrenme tarzlarına ve programlarına uygun gerçek zamanlı, kendi kendine ilerleyen, oturum tabanlı ve bireysel olarak ilerleyen kurslar içermektedir”[1]

Singapur gibi ülkelerde ise üstün yetenekliler için özel eğitim sınıfları ve okullar mevcuttur. Singapur’daki Gifted Education Programme (GEP), öğrencilerin bilişsel ve yaratıcı düşünme becerilerini geliştirmeyi amaçlamaktadır. GEP, üstün yetenekli öğrencilerin eğitim ihtiyaçlarını karşılamak için tasarlanmış bir akademik programdır. 1984 yılında başlatılan GEP, öğrencilerin bilişsel ve duygusal ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde zenginleştirilmiş bir müfredat sunar. Bu program, her öğrencinin potansiyelini tanıma, besleme ve geliştirme taahhüdü ile Singapur Eğitim Bakanlığı tarafından yürütülmektedir. Program, öğrencilerin tam potansiyellerini gerçekleştirmelerine yardımcı olmayı amaçlamaktadır.[2]

Türkiye’de Üstün Yeteneklilerin Eğitimi

Türkiye’de üstün yeteneklilerin eğitimi, son yıllarda önemli gelişmeler göstermiştir. MEB tarafından desteklenen BİLSEM’ler (Bilim ve Sanat Merkezleri), üstün yetenekli öğrencilere yönelik özel eğitim programları sunmaktadır. Bu merkezler, öğrencilerin bilişsel ve sanatsal yeteneklerini geliştirmeyi amaçlayan zenginleştirilmiş bir müfredat sunar. Bu merkezlerde öğrencilere bilim ve sanat alanlarında çeşitli imkanlar sağlanmaktadır. Tanılama Süreci şöyle işlemektedir. BİLSEM öğrenci tanılama süreci, ilkokul 1, 2 ve 3. sınıf düzeylerinde gerçekleştirilir ve genel zihinsel, resim ve müzik yetenek alanlarını kapsar. Bu süreç, sınıf öğretmenlerinin doldurduğu gözlem formları ile başlar ve okul yönlendirme komisyonları tarafından yürütülür. Her okulda, her sınıf düzeyinden toplam öğrenci sayısının en fazla %20’si aday gösterilebilir ve bir öğrenci en fazla iki yetenek alanından aday gösterilebilir.[3]

Üstün yeteneklilerin eğitimi, onların topluma katkılarını maksimize etmek ve geleceğin liderlerini yetiştirmek için hayati öneme sahiptir. Dünya genelinde ve Türkiye’de bu alanda yapılan çalışmalar, üstün yeteneklilerin eğitimine yönelik global bir bakış açısını göstermektedir.

[1] https://cty.jhu.edu

[2] https://www.moe.gov.sg/education-in-sg/our-programmes/gifted-education

[3] https://orgm.meb.gov.tr