Cizreli Öğrencilerden Deprem ve Sele Karşı Örnek Proje
6. GAP Yeşil İnovasyon Proje Yarışması çerçevesinde Şanlıurfa’ya gelen Cizreli öğrenciler, Kahramanmaraş depremine dikkat çekti. Öğrenciler, projeleri ile yaşanabilecek deprem ve sel afeti öncesi harekete geçen uyarı sistemleri sayesinde erken müdahale ve engelli bireylerin nasıl hayatta tutunmaları gerektiğini aktardı.
GAP Bölgesi’nin 9 ilinden Şanlıurfa’ya gelen 60 öğrenci, GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Eğitim Merkezi’nde (GAPTAEM) düzenlenen 6. GAP Yeşil İnovasyon Proje Yarışması’na katıldı. Jüri üyeleri tarafından seçilen 30 proje, hackathon süreci sonrası TEKNOFEST 2024 teknoloji yarışmalarına katılacak. 30 projenin yer aldığı yarışmada, Kahramanmaraş depremleri ile Şanlıurfa ve Adıyaman’da yaşanan sel afetlerini konu alan Cizreli öğrencilerin çalışması beğeni topladı. Geçmişten Geleceğe Cezeri Takımı adına Şırnak’ın Cizre ilçesinden danışman eğitmenleri Murat Işıkoğlu nezaretinde yarışmaya katılan Zeynep Güntaş ve Rana Danışman, !Af(f)et’ projeleri ile dikkatleri üzerine çekti. Öğrenciler, projeleri ile yaşanabilecek deprem ve sel afeti öncesi harekete geçen sesli ve yazılı uyarı sistemleri sayesinde erken müdahale ve engelli bireylerin nasıl hayatta tutunmaları gerektiğini aktardı.
Proje hakkında bilgi veren öğrencilerden Zeynep Güntaş, “Bizim projemizdeki asıl sorunumuz Kahramanmaraş’ta yaşanan deprem ve Şanlıurfa’da yaşanan sel oldu. Bu durumu kendi aramızda bir fikir alışverişi yaptıktan sonra ’Affet’ projesini hayata geçirdik. Deprem ve sel anında maalesef ki insanlar çok fazla panik yapıyor. Biz bu paniği önlemek için Affet projesini yaptık. Afet projesinin isminin ’Affet’ olmasının çok önemli bir nedeni var; ülkemizde yaşanan depremlerde ve sellerde birçok insan hayatını kaybediyor. Bizim yaptığımız afet projesi ile hayatını kaybeden insanlar geri gelemeyecek fakat biz daha fazla insanın bu şekilde hayatını kaybetmesini önlemek istiyoruz. Aynı zamanda daha önce hayatını kaybeden insanların da bizi affetmesini istiyoruz. Deprem ve selde üzerindeki sensörler sayesinde projemiz sesli ve ışıklı olarak uyarı gönderiyor. Bizim projemizin diğer erken uyarı sistemlerinden en önemli farkı görme ve işitme engelli insanlara da çok rahat bir şekilde uygun olmasıdır. Görme engelli insanlar ışığı göremeyecek ya da yazıyı göremeyecek fakat bunu duyarak deprem ya da sel olduğunu anlayabiliyorlar. İşitme engelli insanlar da duyamayacak fakat led lambanın ışığıyla ve yazılarla deprem veya sel olduğunu aynı şekilde anlayabilecekler. Depremlerde enkaz altında kalan insanlardan bazıları hayatta kalabiliyor. Bunların çoğu, hatta neredeyse hepsi ’çök, kapan, tuttun’ hareketi yaptığı için ya da deprem anında hayat üçgeni oluşturduğu için hayatta kalabiliyor. Ama insanların bunu yapmama sebebi zaten o anda paniklemeleridir. Biz deprem ve sel anında paniği önleyerek, insanların bilinçli davranarak, herhangi bir deprem anında ev çökse bile, bina çökse bile enkaz altından sağ çıkmalarını sağlamak için bu projeyi yaptık. Projemizde deprem şiddetini 4 nokta olarak ayarladık. Eğer istersek bunu 1 şiddetine de ayarlayabiliriz ama ülkemizde çoğu yerde çoğu zaman deprem oluyor ve eğer 1 şiddetini ayarlarsak sürekli artık uyarı göndereceği için rahatsız edici olabilir. Zaten tehlikeli deprem şiddeti de 4 ve 4 üstü olduğu için biz bunu 4 şiddetine ayarladık. Aynı şekilde projemizin üstünde yeşil bir ışık var. Yeşil ışık söndüğü zaman bataryası bitmiş demektir. Projemiz batarya ile çalışıyor. Çünkü deprem ve sel anında elektrikler kesilebilir ve elektrikler kesilirse projemizin bir anlamı kalmaz" dedi.
Proje koordinatörü Mustafa Taşıyan ise, “6. GAP Yeşil İnovasyon Projesi çerçevesinde yenilenebilir enerji kaynakları ve sürdürülebilir kalkınma ile ilgili ilkokul 3 ve 4’üncü sınıflar, ortaokul ve lise öğrencilerinden projeler aldık. 9 GAP ilini kapsıyor. 9 GAP ilinden 2 bin 346 başvuru aldık. Bu başvuruları jürilerimiz değerlendirdi. Bunların arasından seçilen 30 projemizi Şanlıurfa’ya, hackathon sürecine davet ettik. Bu süreçte mentörlerimizle birlikte projelerimiz geliştiriliyor. Bunların TEKNOFEST’te finale kalması için hocalarımız, danışmanlarımız, mentörlerimiz gerçekten yoğun çaba sarf ediyorlar" ifadelerini kullandı.
