KASTAMONU (AA) - Kastamonu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Canan Kaş ve Doç. Dr. Şahika Şimşek Çetinkaya, yaptıkları çalışma ile kadınların jinekolojik kanserlerle ilgili farkındalık düzeylerini araştırdı.
Sağlık Bilimleri Fakültesi Ebelik Bölümü öğretim üyeleri Dr. Öğretim Üyesi Canan Kaş ve Doç. Dr. Şahika Şimşek Çetinkaya, farklı eğitim modellerinin kadınların jinekolojik kanserlerle ilgili farkındalık düzeylerine etkisini araştırmak amacıyla "Yapılandırmacı modele dayalı yetişkin eğitiminin jinekolojik kanser farkındalığı, manevi iyi oluş ve sağlık kaygısı üzerindeki etkisi" isimli çalışma yaptı.
Kastamonu Sağlık Müdürlüğü Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi (KETEM) ile Halime Çavuş Kadın Derneğiyle görüşmeler yapan Kaş ve Çetinkaya, yaptıkları testle 68 kadının jinekolojik kanserlerle ilgili bilgi düzeyini ölçtü. Daha sonra 2 farklı yöntemle kadınlara eğitimler veren akademisyenler, 4 hafta sonra yeniden test yaparak, kadınların farkındalık düzeylerini ölçmeye çalıştı.
Dr. Öğretim Üyesi Canan Kaş, AA muhabirine, hastalıklarla ilgili farkındalık oluşturmak amacıyla birçok eğitim modeli olduğunu söyledi.
Bunlar arasında 2 modeli seçtiklerini ifade eden Kaş, "Literatürde biri yapılandırmacı eğitim modeli olarak geçiyor, diğeri ise geleneksel yöntem. Çalışma öncesi 2 gruba ayırdığımız kadınların jinekolojik kanserlerle ilgili bilgi düzeylerini ölçmek amacıyla test yaptık. Ardından gruplara farklı modellerde 6 hafta eğitim verdik. 4 haftalık bir aranın ardından yeniden test yaparak farklı eğitim modellerinin bilgi düzeyine etkisini ölçmeye çalıştık." dedi.
- Eğitim yöntemlerinin farklılığı bilgi düzeyini değiştirmedi
Halime Çavuş Kadın Derneği sayesinde kadınlara ulaştıklarını belirten Kaş, "Burada bizim öncelik verdiğimiz şey o ana kadar kanser tanısı konmamış kadınlar olmasıydı. Çünkü kanser tanısı konan bireyler bir şekilde bu konuda bilgi almış olabiliyordu. Eğitimlerin ardından yöntemler arasında bilgi düzeyinin farklı olmasını bekliyorduk ama çıkmadı. Her ikisinde de bilgi düzeyinde aynı oranda artış olduğunu gördük. Bu da bize kanser eğitimiyle ilgili hangi yöntemi kullanırsak kullanalım bir farkındalık oluştuğunu gösterdi." diye konuştu.
- Eğitim alan bir kadına muayenede kanser teşhisi kondu
Eğitimlerin ardından kadınların KETEM'e muayene için başvurduğunu dile getiren Kaş, "Bu çalışmayı Halime Çavuş Kadın Derneği ve KETEM iş birliğinde yaptık. Bu eğitimin ardından muayene için KETEM'den randevu alındı. Kadınların yaklaşık yüzde 80'i muayeneye gitti. Eğitim alan bir kadına rahim ağzı kanseri teşhisi kondu. Erken teşhis edildi ve kontrol altına alındı. Bu eğitimle bir kadının hayatına dokunmuş olduk." ifadelerini kullandı.
Şahika Şimşek Çetinkaya ise çalışmanın ses getirmesinden çok memnun olduklarını belirterek, şöyle konuştu:
"Bunun temel nedeni toplum için çok önemli olan jinekolojik kanserlere vurgu yapmamız. Diğer önemli faktör ise çalışmamızın jinekolojik kanserlerin tanı ve tedavisine yönelik verilen eğitimin, erken tanı ve farkındalık konularında toplumsal düzeyde daha güçlü bir bilinç ve kamuoyu oluşturma potansiyelidir. Çalışmamız Oxfort bilimsel dergisinde yayınlanmaya hak kazandı. Oxfort'un dikkatini çekti çünkü dünyada da dikkat çeken bir konu. Jinekolojik kanser tanısı almayan kadınlara bu eğitimi vererek aslında erken tanı, tedavi ve farkındalık açısından yararlı olup olmadığını, böylelikle küresel anlamda bu yöntemlerin kullanılabileceğini kanıtlamış olduk. Bu çalışma sektörler arası işbirliği ile yürütüldü. Üniversite, kadın derneği ve KETEM işbirliği ile yapılan bir çalışma olmasının Oxfort'un prestijli dergilerinde yayınlanabilmesi için bir kriter olduğunu düşünüyoruz."
Çetinkaya, katkıları dolayısıyla Rektör Prof. Dr. Ahmet Hamdi Topal'a, Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Abdulkadir Tuna'ya, Halime Çavuş Kadın Derneği ve KETEM'e teşekkür etti.
