Depremlerin doğal bir olay olduğunu ancak can kaybının büyük oranda yapıların güvenli olmamasından kaynaklandığını vurguladı. Arif Can Akbal “Deprem değil, bina öldürür” diyerek yapıların sağlamlığının önemine dikkat çekti. Akbal ayrıca, “Her şeyden önce zemini sağlam olan yerlerde imar planlamasının yapılması en güvenli başlangıç olacaktır. Tarih öncesi dönemlere baktığımızda insanların yerleşim yerlerini sağlam zemine sahip alanlara, tarım için kullanacakları alanları ise daha sulak olan alanlara kurduğunu görüyoruz. O dönemlerdeki yapıların günümüze kadar geldiğini görüyoruz. Bu da zemin sağlamlığının önemini bizlere göstermiş oluyor. Ülkemiz deprem kuşağında. Ülkemizi başka bir yere taşıyamayacağımıza göre, depreme dayanıklı yapılar yapmak zorundayız” ifadelerine yer verdi. Yaşanan depremlerden sonra gözlemlediği en büyük eksikliğin “Vicdan eksikliği” olduğunu söyleyen Akbal “Benimde ailem, çocuğum var. Hiçbir zaman kendi ailemle güvende oturamayacağım yapıları başka insanlara sunamam. Gerek müteahhit gerek mühendis kim olursa olsun önce vicdanen rahat olabilmeli” diyerek ifade etti. Bir binanın deprem güvenliğini belirleyen kriterlere değinen Akbal “Evet biz mühendisler olarak projeyi usulüne uygun olarak çizmiş olabiliriz, fakat hem mühendisler hem müteahhitler hem de usta işçilik kısmı bir bütün olarak ele alınması gerekir. Zeminin ve kullanılan malzemenin uygunluğu kadar çalışanların dikkati de bir o kadar önem arz etmekte. Bir ustanın yaptığı ufak bir hata bile olası bir depremdeki can kaybı demektir. Herkesin aynı özeni göstermesi büyük önem taşıyor” şeklinde ifade etti.
Depremler Geçer, Acılar Kalır
6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen depremde Adıyaman’da hasar tespit için görev alan Arif Can Akbal, deprem bölgesinde onu çok etkileyen bir olayı şu şekilde anlattı:
“Depremde hasar gören binaların hasar tespiti için Adıyaman’da çalışmalar yaptım. Her enkaz onlarca hayat ve hikaye taşıyordu. Hiç unutamadığım anlardan biri ise bir teyzemizin beni depremde kaybettiği oğluna benzettiği için boynuma sarılarak ağladığı o andı. Dakikalarca ikimizde ağlamıştık. Bu tür acılar yaşamamak için sağlam temellerle sağlam binalar yapılmalı. Deprem olur biter ama yaşadığımız acılar ömür boyu içimizde kalacak.”
“Dış Güzellik Değil, İç Güzellik Önemli”
“Yeni binalar daha sağlam daha güvenli demek değildir” diyen Akbal, “Güncel olarak en son çıkan 2018 Deprem Yönetmeliğine göre imalat yapılıyor. Mevcut yönetmelik en kapsamlı deprem yönetmeliği olduğundan binalar eski binalara göre daha güvenli. Yapı denetimciler gerekli kontrolleri yapsalar da özellikle yapımı devam eden bir daire alacaksak tanıdığı bir mühendis ya da müteahhitten yardım alarak ara ara yerinde kontrol etmelerini tavsiye ederim. Günümüzde yapılan binaların kimlik kartları var. Bu kartta binada kullanılan beton sınıfı, binanın genel özellikleri, denetimi sağlayan yapı denetim firması gibi farklı bilgiler yer alıyor. Bu alanlar kontrol edilmeli. Belediyeler belirli kriterleri yerine getirmeyen binalara bina ruhsatı vermiyor zaten. Aldığımız binaların depreme dayanıklılığını sorgulamalıyız” diye konuştu.
Akbal son olarak meslektaşlarına ilettiği mesajla “Bir bina yaparken şunu düşünün; eğer kendi çocuklarınızı o duvarların arasında büyütemeyecekseniz, o binayı hiç yapmayın. Ustasından işçisine kadar herkes işini düzgün ve özverili yapmak zorunda” ifadelerini kullandı.
