SOSYAL MEDYADA HAKSIZ REKABET Sevgili okurlar, bir önceki yazımızda haksız rekabet hukukunu mercek altına almıştık. Bu hafta ise merceğimizi biraz daha odaklayalım ve haksız rekabet konusunda alanımızı biraz daha daraltalım istiyorum. Bu hafta konumuz: Sosyal medyada haksız rekabet. Sosyal medyanın hayatımıza girmesi ile beraber adeta sonsuz bir seçenekler dünyası da tüm albenisiyle kapılarını açtı bizlere. Sayısız ürün ve çeşitlilik, tavsiye veren sayısız influencer… Milyonlarca takipçi ve kullanıcı… Peki bu kadar renkli, bu denli kalabalık ve büyülü olan sosyal medya mecralarında yaşanan rekabetin sınırlarını kim nasıl çizecek? Sosyal medya özelinde haksız rekabeti engellemek mümkün mü? İnternetin geçen on yılda en çok gelişen ve büyüyen alanlarından biri de sosyal medyadır. Kişiler hem kendi ürettikleri içerikleri hem de başkaları tarafından üretilen içerikleri sosyal medya aracılığıyla paylaşma imkânı bulmaktadır. Bu karşımıza resim, fotoğraf, yazı, video vb. olabilmektedir. Sosyal medya, kişilerin paylaştığı içerikleri zaman ve mekân farkı olmaksızın dünyanın herhangi bir yerindeki başka bir kişinin erişmesine fırsat vermekte, yazarının kaleminden henüz çıkan bir metin, saniyeler içinde büyük kitlelere ulaşabilmektedir. Kişinin kendi meydana getirdiği veya kullanım hakkı kendisine ait olan bir eser veya sınai mülkiyet hakkını, sosyal medya üzerinden paylaşması hukuki açıdan mümkün olmakla birlikte, başkasına ait bir hakkın paylaşılması veya kullanılması, eser veya hak sahibinin iznini gerektirmektedir. Türk Ticaret Kanunu’nda (TTK) haksız rekabet “rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamalar” şeklinde tanımlanmaktadır (TTK m. 54 2). Haksız rekabetin sosyal medyada görünüm şekillerini başlıklar halinde sıralamak gerekirse: 1) İstenmeyen e-postalar, 2) Alan adları, 3) Reklam araçları, 4) İlişimler (Linkler), 5) Yönlendirici Kodlar Fikri mülkiyet hakkı ihlallerinin veya haksız rekabet teşkil eden hallerin, sosyal medya kullanımından kaynaklanması durumunda, bu fiillerden kimlerin sorumlu tutulabileceği önem taşımaktadır. Bahsedilen davranışlar, özel hukuk anlamında haksız fiil teşkil edeceğinden bu filleri işleyenler Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) haksız fiillere ilişkin hükümleri ile özel kanunların bu fiillere addettiği çeşitli yaptırımlara tabidirler. Bu ihlallerin meydana gelmesi halinde sorumluluğun içerik sağlayana mı yoksa yer, erişim veya toplu kullanım sağlayıcıya mı izafe edileceği konusu İnternette Haksız Rekabetin Korunması Kanunu’nda (İYDHK) bu kişilerin yükümlülükleri ayrı ayrı düzenlenmek suretiyle belirlenmiştir. Hızla yaygın hale gelen internet kullanımı ve iletişim teknolojilerinin gelişimi internet ile hukuk kurallarının uyumunu gerekli kılmıştır. En temel hukuk kavramlarından olan haksız fiil kavramı yoluyla bir zararın meydana getirilmesi hali, ekonomik piyasayı bozucu etkide ise, ekonomik piyasanın tüm katılanları lehine bir ortak müktesebat geliştirilmesi, ekonomi piyasalarının hücresel veri tabanı olan alım satım ilişkileri gibi her spesifik tacir- tacir ve tacir-tüketici ilişkisinde dürüstlük kuralı ilkelerinden yola çıkılarak bir ortak noktada birlik sağlanması şarttır. Kaynak: Hayri Bozgeyik, Zehra Avcı, Sosyal Medya ve Sosyal Medya Kaynaklı Haksız Rekabetten Doğan Sorumluluk, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Güzide Soydemir, İnternette Haksız Rekabetin Önlenmesi, TC. İstanbul Kültür Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi