İSTANBUL (AA) - İstanbul Atlas Üniversitesi Psikoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. T. Gül Şendil, dijital teknolojilerin bireylerin iletişim, etkileşim ve günlük yaşam biçimlerini her yaş grubunda önemli ölçüde dönüştürdüğünü belirtti.
Üniversiteden yapılan açıklamada görüşlerine yer verilen Şendil, çocuk ve ergenlerin sosyal medya platformlarına yoğun ilgisinden yaşlı bireylerin bağımsızlıklarını artırmak için dijital araçları kullanmasına kadar teknolojinin, modern yaşamın vazgeçilmez bir parçası haline geldiğini aktardı.
Dijital teknolojinin bireylerin iyi oluşu üzerindeki etkilerinin herkes için aynı olmadığına işaret eden Şendil, "Bu etkiler, teknoloji kullanım şekli, bireysel özellikler ve çevresel faktörlere göre değişkenlik göstermektedir." ifadesini kullandı.
Şendil, yaşlı bireyler için dijital teknolojinin sosyal bağlantıları artırmak ve yaşlanmaya bağlı zorlukları hafifletmek için önemli bir araç olabileceğine değinerek, şunları kaydetti:
Sosyal izolasyon ve yalnızlık gibi sorunların yaşlı bireylerde yaygın görüldüğünü belirten Şendil, görüntülü görüşme, elektronik posta ve sosyal medya uygulamalarının bu bireylerin yakınlarıyla olan ilişkilerini sürdürmelerine katkı sağlayabileceğini ifade etti.
Şendil, dijital okuryazarlık eksikliği, karmaşık arayüzler ve yaşa dair olumsuz algıların, teknolojiden yeterince yararlanmayı engelleyebildiğinin altını çizerek, "Araştırmalar, daha kolay anlaşılabilir ve kullanımı basit tasarımlar, yaşlı bireylerin ihtiyaçlarına yönelik özel eğitim programları ve toplum temelli destek mekanizmalarının bu sürece önemli katkılar sunduğunu göstermektedir." ifadesini kullandı.
Bu girişimlerin, eğitim olanakları sunmak, gönüllü rehberlik hizmetleri sağlamak ve erişilebilir teknoloji imkanları oluşturmak gibi unsurları içermesi gerektiğini kaydeden Şendil, "Bu tür çözümler, yaşlı bireylerin hem yaşam kalitelerini artırmaya hem de sosyal bağlarını güçlendirmeye önemli ölçüde yardımcı olmaktadır. Dijital araçlarla zaman geçirmek, yalnızca sosyal bağları güçlendirmekle kalmaz, aynı zamanda zihinsel ve duygusal sağlığı da destekleyebilir. Özellikle bu araçları yeni şeyler öğrenmek veya yaratıcı faaliyetler için kullanan yaşlı bireyler, zihinlerini aktif tutma ve hayatlarına anlam katma açısından büyük faydalar sağlayabilir." değerlendirmesinde bulundu.
- Dijital araçlar, zihinsel ve duygusal sağlığı destekleyebilir
Şendil, yaşlı bireylerin dijital araçları etkili şekilde kullanabilmesinde dış desteklerin belirleyici olduğuna değinerek, aile bireylerinin sabırlı rehberliği ve toplum merkezlerinde verilen eğitimlerin önemine işaret etti.
Bu tür dış desteklerin onların dijital dünyaya daha rahat uyum sağlamalarını ve bu araçlardan tam anlamıyla fayda sağlamalarını mümkün kıldığını aktaran Şendil, "Bu nedenle, yaşlı bireylerin dijital dünyaya uyum sağlayabilmeleri için onların ihtiyaçlarını bir bütün olarak ele alan bir yaklaşım büyük önem taşımaktadır." ifadesini kullandı.
Şendil, anlamlı içerik paylaşmanın, eğitimle ilgili faaliyetlere katılmanın veya sosyal ilişkileri sürdürmek gibi bilinçli ve aktif kullanımın, genellikle olumlu etkiler yarattığını, uzun süre ekrana bakmanın ya da sadece zaman geçirmek için kullanmak gibi aşırı veya amaçsız teknoloji kullanımının genellikle zararlı sonuçlara yol açabileceğini aktardı.
Dijital teknolojinin bireyler üzerindeki etkisinin, kişinin kişisel özelliklerine, ruhsal durumuna ve çevresinden aldığı desteğe bağlı olarak değişebildiğini belirten Şendil, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Örneğin kendine güvenen, sağlıklı bir ruh hali içinde olan ve geniş bir arkadaş veya aile desteği bulunan bireyler, dijital araçları daha verimli bir şekilde kullanarak olumlu sonuçlar elde edebilir. Buna karşılık, yalnızlık hisseden, kaygı veya depresyon gibi ruhsal zorluklar yaşayan ya da yeterince sosyal desteği olmayan bireyler, dijital teknolojinin olumsuz etkilerine daha açık hale gelebilir."
- Politika yapıcılar için strateji önerisi
Şendil, bulguların teknoloji geliştiricileri, politika yapıcılar ve yerel yönetimler için önemli mesajlar içerdiğini vurgulayarak, "Yaşlı bireylerin dijital teknolojilere daha kolay erişim sağlaması için daha uygun fiyatlı cihazların sunulması, basit ve anlaşılır teknolojilerin geliştirilmesi ve yerel topluluklar tarafından destek programlarının organize edilmesi gerekir. Ayrıca, gençlerin yaşlı bireylere cihazların kullanımı konusunda yardım ettiği projeler hem yaşlı bireylerin teknolojiyi benimsemesine hem de kuşaklar arasında sosyal bağların güçlenmesine katkı sağlayabilir." uyarısında bulundu.
Dijital teknolojinin, yaşamın farklı evrelerinde bireyler için hem fırsatlar hem de zorluklar sunduğunu kaydeden Şendil, paydaşların, bu fırsatları maksimize etmek ve riskleri minimize etmek için dengeli, erişilebilir ve amaca uygun stratejiler geliştirmeleri gerektiğini ve bu çabaların, yaşam kalitesini artıran ve herkes için daha kapsayıcı dijital çözümler sunan bir geleceğin kapılarını aralayabileceğine dikkati çekti.
