Bin 700 Yıllık Mozaiklerde Üç Boyutlu Desenler
Kayseri’nin İncesu ilçesine bağlı Örenşehir Mahallesi’ndeki İç Anadolu’nun en büyüğüne ulaşılan arkeolojik kazı çalışmalarında ortaya çıkartılan ve yaklaşık bin 700 yıl önce yapılan mozaikler, görenleri kendine hayran bırakıyor. 650 metrekarelik alanda bulunan mozaiklerde üç boyutlu denilebilecek desenler bulunurken, hem Yunanca hem Latince yazıların olması da işçiliğin ne denli gelişmiş olduğunu ortaya koyuyor.
İncesu ilçesi, Örenşehir Mahallesi Köy İçi mevkiinde büyükşehir belediyesinin desteği ve Kayseri Müze Müdürlüğü başkanlığındaki arkeolojik kazıda; 3. yüzyıldan sonra Roma ve Bizans döneminde kullanılan bir villanın zemin mozaikleri ortaya çıkartılıyor. Şuana kadar büyük bir titizlikle 650 metrekarelik alanda zemin mozaikleri ortaya çıkartılırken, mozaikler hakkında bilgiler veren Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi ve Kazı Başkanı Can Erpek; alanın dönemin üst düzey bir yöneticisinin konutu olma ihtimalinin yüksek olduğunu söyledi. Mozaiklerde Yunanca ve Latince yazıların bulunduğunu kaydeden Erpek; ""İncesu Örenşehir’deki kazı çalışmaları 2021 yılında başladı. Kazı çalışmaları sırasında sadece Kayseri için değil Kapadokya için özel bir villayı ortaya çıkarttık. Oldukça geniş bir alana yayılmış, yaklaşık olarak 3.5 dönümlük bir alanda 30’un üzerinde bir mekana sahip bir konuttan bahsediyoruz. Bu konutun içerisinde ayrıca 650 metrekarelik alanda zemin mozaiklerini ortaya çıkartmış durumdayız. Bu hem Kapadokya açısından hem İç Anadolu açısından oldukça büyük, özel bir yapının ortaya çıkartılması anlamına geliyor. Mozaiklerin genel olarak geometrik ve bitkisel olduğunu söyleyebiliriz. Ayrıca mozaiklerin üzerinde 4 tane yazımız var. Bunlardan 3 tanesi Yunanca, 1 tanesi de Latince’dir. İki tane yazıtımızda ’Hyakinthos’ ismine rastlıyoruz. Hyakinthos’u şuana kadar yaptığımız araştırmalarda tam olarak kim olduğuna ulaşamadık. Fakat başında gelen ’comes’ unvanıyla birlikte bölgenin üst düzey yöneticilerinden bir tanesi olduğunu söylememiz mümkün. Eğer hipotezimiz doğruysa imparatorluk mülklerinin yönetiminde bir üst düzey yöneticinin konutuna ulaşmış olabiliriz" dedi. Henüz tam olarak sınırlara ulaşamadıklarını belirten Erpek; "Mozaikler dışında sıva kalıntılarının üzerindeki boyalara baktığımızda duvarlarının da duvar resimlerine sahip olduğunu söyleyebiliyoruz. Hala konutun tam olarak sınırlarına ulaşmış değiliz. Gelecek yıl da kazı çalışmalarımız devam edecek ve konutun sınırlarına ulaşmaya çalışacağız" ifadelerini kullandı.
"İnce bir işçiliğe sahip"
Mozaiklerin oldukça özel olduğunu ve işçilikle üç boyut algısının oluşturulduğunu da aktaran Kazı Başkanı Can Erpek; "Yapının tarihçesine baktığımızda şuan elimizdeki verilerden yola çıkarak 3. yüzyıldan itibaren yapının kullanılmış olduğunu söyleyebiliriz. Sonrasında Orta Bizans Dönemi içerisinde de yapının kullanıldığını söyleyebiliriz. Mozaikler oldukça özel mozaikler. İnce bir işçiliğe sahip. Mozaiklerin içerisinde bir boyutlandırma da söz konusu. Bunlar; Roma mozaiklerinde gerçekleştirilen uygulamalardan. Buradaki geometrik ve bitkisel mozaiklerden zeminde bir üç boyut algısının oluşturulmuş olduğunu söylememiz mümkün" diye konuştu.
