Gayrimenkul satışlarında yıllardır süregelen “rayiç bedeli düşük gösterme” yöntemi artık ciddi yaptırımlarla karşı karşıya. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın başlattığı geniş çaplı inceleme sonucunda, son 5 yılın tüm konut ve iş yeri satışları mercek altına alındı. Bu denetimlerde, Gerçek değer yerine düşük bedel yazan 200 bin kişi tek tek tespit edildi. Uzmanlara göre bundan sonra gayrimenkul alan ya da satan hiç kimsenin düşük bedel göstererek vergi kaçırma şansı kalmayacak.
Son 5 Yıl Didik Didik İnceleniyor
Hazine ve Maliye Bakanlığı, konut ve iş yeri satışlarını mercek altına alarak, gerçek satış fiyatı ile tapuda gösterilen rayiç bedel arasındaki farkları tespit ediyor. Yapılan incelemeler sonucunda, 200 bin kişinin satış bedelini düşük gösterdiği ortaya çıktı. İlk aşamada bu kişilere SMS gönderildi, ardından ise resmi tebligatlar postaya çıkarıldı.
Gayrimenkul uzmanlarına göre, düşük bedel göstermenin devlet için büyük bir vergi kaybı yarattığı ifade ediliyor. Örneğin 9 milyon liralık bir evin 3 milyon TL üzerinden gösterilmesi, devletin yüz binlerce lira harç kaybına uğramasına sebep oluyor.
15 Günlük Süre ve Yüzde 53 Ceza
Tebligat alan vatandaşlar, vergi dairesine çağrılıyor ve eksik ödenen harçlar talep ediliyor. Ancak çağrıya 15 gün içinde yanıt verilmezse, alınacak ceza yüzde 53 oranında artıyor. Yani zamanında gidip ödeme yapmayan vatandaş, hem asıl tutarı hem de ek cezayı ödemek zorunda kalıyor. Bu durum, özellikle yüksek bedelli satış yapanların ceza yükünü katbekat artırıyor.
5 Yıl Kuralı da Devrede
Uzmanlar, bir diğer önemli noktaya daha dikkat çekiyor: 5 yıl kuralı. Bir gayrimenkul 5 yıl içinde el değiştirirse, satıcı değer artış kazancı vergisine tabi tutuluyor. Bu verginin de Gelir İdaresi’ne bildirilmesi gerekiyor. Aksi halde ikinci bir ceza süreciyle karşı karşıya kalmak mümkün.
Rayiç Bedel Belirlemede Yapay Zekâ Dönemi
Son yıllarda rayiç bedellerin tespitinde yeni bir yöntem kullanılmaya başlandı. Bölgedeki emsal satış fiyatları, ilan sitelerindeki veriler ve yapay zekâ analizleri bir araya getirilerek her gayrimenkul için daha gerçekçi bir piyasa değeri belirleniyor. Böylece düşük bedel gösterme girişimlerinin önüne geçilmesi hedefleniyor.
