TDK Başkanı Mert’den Ortak Alfabe Açıklaması
Alanya Kaymakamlığı ve Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi (ALKÜ) iş birliğiyle düzenlenen “Türk Dil Kurumu ve Türk Dünyasında Ortak Alfabe” konulu konferansta Türk Dil Kurumu (TDK) Başkanı Prof. Dr. Osman Mert, ortak alfabeyi anlattı.
Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi (ALKÜ), gerçekleştirdiği projeler ve bilimsel çalışmalarla dikkat çekerken düzenlediği konferanslar ve ağırladığı seçkin konuklarla üniversitesini ve bölgesini aydınlatmayı sürdürüyor. Alanya Kaymakamlığı ve ALKÜ iş birliğiyle düzenlenen ALKÜ Eğitim Fakültesi Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Bölümü tarafından yürütülen, “Türk Dil Kurumu ve Türk Dünyasında Ortak Alfabe” konulu konferansta Türk Dil Kurumu (TDK) Başkanı Prof. Dr. Osman Mert, Türk Dünyası Ortak Alfabe Komisyonu tarafından uzlaşılan 34 harften oluşan “Ortak Türk Alfabesi”nin detaylarını ve nerelerde kullanılacağı anlattı.
Yoğun ilginin olduğu ALKÜ Eğitim Fakültesi Başöğretmen Atatürk Konferans Salonu’nda yapılan konferansa Alanya Kaymakamı Dr. Fatih Ürkmezer, Alanya Belediye Başkan Yardımcısı Murat Levent Koçak, ALKÜ Rektörü Prof. Dr. Kenan Ahmet Türkdoğan, ALKÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Akın, Alanya Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Yazıcı, Alanya İlçe Milli Eğitim Müdürü Yusuf Yılmaz, dekanlar, MYO müdürleri, akademisyenler, öğrenciler ve vatandaşlar katıldı. Konferans ALKÜ TÖMER öğrencilerinden Medina Talaybekkızı, Arif Nihat Asya’nın “Ağıt” adlı şiirini; Madina Tokbergenova Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın “Türkçe Katında Yaşamak” adlı şiirini seslendirerek başladı.
"Alfabe bir işaret sistemidir"
Türk dünyası için ortak bir alfabe oluşturmanın tarihsel, kültürel ve dilbilimsel yönlerinin ele alındığı konferans, Türk dünyasının ortak değerlerini ve dil birliğini güçlendirme yolunda atılan önemli bir adım olarak değerlendirildi. Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Osman Mert, Türk Dil Kurumu kurulum amacını ve tarihini anlattı. Mustafa Kemal Atatürk’ün dilin millet için önemini bildiği için TDK’yi kurduğuna değinen Mert, “TDK, Atatürk’ün ve milletin kurumudur” dedi.
Alfabenin bir işaret sistemi olduğuna dikkat çeken TDK Başkanı Mert, sadece bununla da tanımlamanın doğru olmayacağını vurguladı. Mert, “Türklerde 8. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar devlet düzeyinde alfabe birliğini sağlanmış. 20. yüzyıla geldiğimizde işin içine teknoloji, globalleşme girer. Türkiye hariç, Türk dünyasının büyük bir çoğunluğu 20. yüzyılda Latin alfabesine geçiyor. 1928 yılında Mustafa Kemal Atatürk sayesinde Türkiye de Latin alfabesine geçiyor ve Türk dünyasında alfabe birliği sağlanmış oluyor. Daha sonra Stalin Rusya’sı bu durumu önemser ve çoğu Türk ülkesini Kiril alfabesine geçirmiştir ve alfabe birliğini bozmuştur. 1991 yılında Türk Cumhuriyetlerindeki akademisyenler bir araya gelir ve akademisyen düzeyinde 34 harfli Türk Dünyası alfabesi belirlenir. Bu süreç 2022’ye kadar gelir. Daha sonra Türk Cumhuriyetleri tarafından yeni alfabe yeniden ele alınır. Türk dünyası ortak alfabe komisyonun kurulması kararı çıkar. Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan ve Aksakallımız Sayın Binalı Yıldırım bu konunun siyasi ayağını başarılı şekilde yürüttüler ve bugün Türk Dünyası ortak bir alfabede anlaşabildi" dedi.
"Bu bir çerçeve alfabesidir ve hiçbir Ülkenin alfabesi değildir"
TDK Başkanı Mert, 34 harften oluşan Türk Dünyası Ortak Alfabesi’nin bugün bazı yanlış anlaşılmalarla dile getirildiğini belirtti. Türk alfabesinde bulunan 29 adet harfin değişmeyeceğinin altını çizen Mert, konuyu tüm detaylarıyla şu şekilde anlattı:
“Alfabemize bir harf eklemeye veya alfabemizden çıkarmaya ihtiyaç yoktur. Türk Dünyası Ortak Alfabesinde 5 harfin nereden çıktığıyla ilgili yoğun olarak sorular soruluyor. Türk Dünyası ile yapılacak ortak alfabede en büyük başarı bizim kullandığımız 29 harfin ortak alfabede bulunmasıdır. Diğer harfler bizde olmayan onlarda olan fonem değeri taşıyan seslerin işaretleridir. Bu bir çerçeve alfabesidir ve hiçbir ülkenin alfabesi değildir. Yani Türk dünyası tarafından yapılacak resmi işlerde bu alfabe kullanılacak. Türkiye Cumhuriyeti olarak 29 harf ile devam edeceğiz. Diğer Türk Cumhuriyetlerinin kullandığı harfler bizden 1 ile 3 arasında farklı olacak. 34 harfin hepsini kullanan bir dil olmayacak. İşin özeti budur.”
Konferans, katılımcıların sorularıyla devam etti. Konferans sonunda soruların cevaplanmasının ardından Medina Talaybekkızı ve Madina Tokbergenova’ya Başkan Mert tarafından teşekkür belgesi verildi. Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Özgür Kasım Aydemir tarafından Başkan Mert’in dersine giren hocası Prof. Dr. Hacı Ömer Karpuz’un kitabı günün hatırası olarak Başkan Mert’e takdim edildi. Takdimin ardından ALKÜ Rektörü Prof. Dr. Kanan Ahmet Türkdoğan, Başkan Mert’e teşekkür belgesi ve ALKÜ Yerleşkesinde yetiştirilen zeytinlerden elde edilen zeytinyağı hediyesi takdim etti. Alanya Kaymakamı Dr. Fatih Ürkmezer’in de Başkan Mert’e teşekkür plaketi takdim etmesiyle program sona erdi.
Rektör Türkdoğan’ı ziyaret etti
TDK Başkanı Prof. Dr. Osman Mert, konferans öncesinde Rektör Prof. Dr. Kenan Ahmet Türkdoğan’ı ziyaret etti. Yapılan görüşme sonrasında Başkan Mert, Rektör Türkdoğan’a TDK Türkçe Sözlük’ü hediye etti. Ziyaretin ardından heyet, konferansın yapılacağı salona geçti.
